Bydgoszcz przemysłowa. Retro przewodnik – od warsztatu do fabryki, Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2018, ss. 200 

Koncepcja (i opracowanie) Bogna Derkowska-Kostkowska przy współpracy Krystiana Straussa i Lecha Łbika

Rada Miasta Bydgoszczy rok 2018 ogłosiła Rokiem Bydgoskiego Dziedzictwa Przemysłowego. Wówczas zrodził się zamysł wydawnictwa przywołującego pamięć o dawnych warsztatach, fabrykach, zakładach przemysłowych od lat 40. XIX wieku po rok 1939. Książka przypomina niektóre fakty z historii industrializacji przyjmując prezentacje poszczególnych obiektów w ujęciu alfabetycznego układu ulic. Książka odwołująca się do literatury naukowej i źródeł archiwalnych jest bogato ilustrowana, szczególnie w reklamy zamieszczane na łamach ówczesnych gazet.

Bogna Derkowska-Kostkowska, Bydgoszczanin i budowniczy: o Józefie Święcickim, architekturze i Bydgoszczy, 1859- 1913, Bydgoszcz: ABEDIK, 2016,

Dariusz Chyła, Opieka społeczna na Kujawach w latach 1577-1772, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2016, ss. 336.
    

Recenzowana praca wnosi wiele nowych informacji do dotychczasowej wiedzy o szpitalnictwie w Polsce w dobie wczesnonowożytnej. Wzbogaca także stan wiedzy o historii regionu. Daje solidną podstawę do porównań z innymi rejonami Rzeczypospolitej oraz krajami Europy. Wnioski Autora zostały sformułowane na podstawie bogatego, rzetelnie analizowanego materiału źródłowego. Znaczenie podstawowe miały archiwalia kościelne - wśród nich wizytacje generalne i dziekańskie - przechowywane w Archiwach Diecezjalnych w Pelplinie i Włocławku oraz w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie. Autor wykorzystał też w pełni wydawnictwa źródłowe.

Z recenzji prof. dr. hab. Andrzeja Klondera (UKW)

Agnieszka Wysocka, Architektura i urbanistyka Bydgoszczy w dwudziestoleciu międzywojennym, Lublin 2016
    

Przedmiotem wnikliwych rozważań autorki, rodowitej bydgoszczanki, jest architektura i urbanistyka Bydgoszczy, piątego pod względem obszaru miasta II Rzeczpospolitej. Miasta, w którym w okresie dwudziestolecia mię­dzywojennego działo się wyjątkowo dużo ciekawego w zakresie tytułowej architektury i urbanistyki. Architekci (miejscowi, jak i przybyli z innych rejonów Polski) projektowali oraz wznosili przede wszystkim budynki mieszkaniowe, oryginalne obiekty użyteczności publicznej i przemysłowej, kościoły i kaplice, a także zabudowania (stadiony, stanice wodne, korty) związane z uprawianiem różnych dyscyplin sportowych.

Wojciech Siwak, Życie codzienne mieszkańców Bydgoszczy od XIV do XVIII wieku (w świetle wybranych źródeł kultury materialnej) Bydgoszcz: Pracownia Archeologiczno - Konserwatorska, 2015, ss. 372: il.

To pierwsza i jedyna, jak dotąd, próba pokazania życia w mieście na przełomie wieków poprzez połączenie historii oraz efektów prac archeologicznych, wykonywanych przez pracownię autora. Bogato ilustrowana artefaktami, stanowi niecodzienne źródło informacji o prawie wszystkich aspektach miejskiej egzystencji - od topografii miasta, poprzez budownictwo, obieg monetarny, aż po wyposażenie kuchni i sypialni.

Zenon Greinert, Potulice, Ślesin i okolice - historia dotąd nieznana do roku 1945,

Pomorska Oficyna Wydawniczo-Reklamowa, Bydgoszcz 2014, ss. 412

Jest to praca o charakterze źródłowym, będąca zbiorem informacji ze źródeł rękopiśmiennych, drukowanych oraz gazet. Jest kopalnią wiedzy o  dziejach Samsieczna, Strzelewa, Sicienka, Gorzenia, Minikowa, Chobielina, Pawłówka, Anielin i innych okolicznych miejscowości. Pojawiła się bardzo duża ilość nowych faktów i ustaleń a także dokonano istotnych sprostowań w dotychczasowym stanie wiedzy o poszczególnych miejscowościach.

Andrzej Bogucki, Veteranus bydgoski 1939-1945. Losy Polaków przymusowo wcielonych do Wehrmachtu i Armii Czerwonej, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2014, ss. 283

Książka jest próbą zarysowania życia zbiorowego mieszkańców Bydgoszczy na tle ziem wcielonych do III Rzeszy, Generalnego Gubernatorstwa i ziem wcielonych do ZSRR. Autor starał się przedstawić grupowe i indywidualne postawy i zachowania różnych narodowości na podstawie dotychczasowych ustaleń najnowszej nauki i źródeł.

Adam Szefer, Mieszczaństwo bydgoskie w świetle testamentów i inwentarzy mienia z lat 1581-1620, Wydawnictwo Tekst sp. z o.o., Bydgoszcz 2015, ss. 268

Praca oparta głównie na testamentach i inwentarzach zawartych w rękopiśmiennej księdze  Liber testamentorum civilium Bidgostiensium, przechowywanej w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy. Książka obejmuje szeroko rozumiane stosunki społeczne i kulturę materialną

Andrzej S. Dyszak, Gwara miejska bydgoszczan, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz 2015, ss. 240, oprawa twarda

Bardzo ciekawa publikacja, przede wszystkim dla ludzi związanych z Bydgoszczą. Składa się z dwóch zasadniczych części: opisu merytorycznego gwary miejskiej bydgoszczan i słownika. W pierwszej części autor przedstawił najpierw samą Bydgoszcz poprzez jej historyczno-kulturowo-językowe wyróżniki  i obraz tego miasta zawarty w kilku powieściach, których jest ono swoistym bohaterem, by następnie przejść do charakterystyki gwary bydgoskiej, dla której wstępem są rozważania o gwarze miejskiej wśród odmian polszczyzny. Część druga została opracowana jako słownik w układzie rzeczowym. Podzielony on jest na jedenaście rozdziałów, z których dziesięć gromadzi słownictwo związane ze sobą nadrzędną treścią (tematem), a ostatni, zatytułowany Varia, zawiera wyrazy, które trudno było zaklasyfikować do któregoś z wyznaczonych tematów.